Zapraszamy Państwa do zapoznania się z bardzo ciekawą publikacją na temat percepcji wzrokowej dziecka (źródła poniżej).Jak rozwijać percepcję wzrokową u dziecka? – ćwiczenia stymulujące zmysł wzroku.
Zmysł wzroku pozwala na odbieranie bodźców świetlnych przez organizm człowieka. Do pobudzenia tego zmysłu wystarczy jeden foton. Receptory wzroku znajdują się w siatkówce oka. Z komórek zwojowych siatkówki odchodzą nerwy wzrokowe, które przewodzą impuls nerwowy do dalszych struktur mózgu. Skomplikowany mechanizm zmysłu wzroku jest bardzo ważnym kanałem odbierania świata. Prawidłowo działający, ma ogromny wpływ na nasze funkcjonowanie.
Wzrok noworodka jest jednym z najsłabiej rozwiniętych zmysłów. W pierwszych tygodniach życia dziecko dobrze widzi przedmioty znajdujące się w odległości 20–30 cm od swojej twarzy. Lepiej dostrzega to co znajduje się na obrzeżach pola widzenia, niż to co ma w centrum.
W tym okresie dziecko odbiera świat w dwóch wymiarach. Nie potrafi jeszcze dokładnie ocenić, co jest bliżej, a co dalej. Początkowo niemowlę nie rozróżnia kolorów, widzi jedynie kontrastowe zestawienia bieli i czerni, pod warunkiem, że są to obiekty duże i wyraźne.
Z biegiem dni to się zmienia i niemowlę zaczyna powoli odróżniać inne barwy. Stopniowo będzie nabywać kolejne umiejętności związane z widzeniem. Będzie potrafiło zatrzymać na chwilę wzrok na jaskrawoczerwonej zabawce, którą rodzic będzie przesuwał mu przed oczami. Następnie zacznie odróżniać czerwień i zieleń. W wieku 3 miesięcy rozpozna kolor żółty, miesiąc później – niebieski, tylko pod warunkiem, że będą one intensywne, a przedmioty w tych kolorach duże. Z każdym miesiącem życia sprawność ruchowa i sprawność widzenia będą coraz lepsze.
Podawanie niemowlętom i małym dzieciom do zabawy smartfonów, tabletów i innych urządzeń digitalnych niesie ryzyko przestymulowania niedojrzałego układu nerwowego. Szybko zmieniające się i agresywne bodźce wzrokowe, pojawiające się w grach, reklamach, bajkach oraz grających multimedialnych zabawkach atakują rozwijający się mózg dziecka. Bodźce te są przetwarzane w prawej półkuli mózgu, której wysoka aktywność prowadzi do hamowania rozwoju lewej półkuli, odpowiedzialnej m.in. za rozwój mowy oraz myślenia dziecka.
Maluszek poddawany nadmiernemu bodźcowaniu wzrokowemu urządzeniami cyfrowymi może wykazywać w przyszłości cechy nadmiernej pobudliwości. Dynamiczny proces rozwoju dziecka należy wspierać szeroką gamą dziecięcych zabaw stymulujących zmysł wzroku. Zabawy te jednak nie powinny opierać się na wykorzystaniu rożnego rodzaju monitorów.
Podane przykłady zabaw należy dobierać odpowiednio do wieku dziecka i jego możliwości rozwojowych oraz wrażliwości na bodźce wzrokowe.
1. Stabilne zamontowanie dużych obiektów ( zabawek, plansz) białych i czarnych na brzegu łóżeczka noworodka
2. Przyczepienie do ramy łóżeczka niemowlaka plansz z wzorami czarno-białymi.
3. Zamontowanie karuzeli z pozytywką z czarno-białymi elementami
4. Zawieszenie nad łóżeczkiem niemowlaka lub playmatą dużych figur geometrycznych w intensywnych, jednolitych barwach.
5. Umieszczenie w zasięgu pola widzenia mobilnej zabawki, wydającej dźwięki
6. Obserwacja zmieniających się obrazów w wodnych lampach- kolumna wodna
7. Zabawy ze światłem w zaciemnionym pomieszczeniu.
8. Manipulacje oświetlonymi światłowodami
9. Łapanie rękoma baniek mydlanych
10. Wykorzystanie w zabawach pryzmatów i kolorowych folii
11. Zabawy z latarką (nie laser) – śledzenie światełka wzrokiem, rysowanie światłem po ścianie.
12. Zabawy z użyciem kolorowych przeplatanek- robimy warkoczyki lalce, robimy linę okrętową
13. Układanie puzzli, układanek, rozsypanek obrazkowych
14. Budowanie z klocków według wzoru
15. Zabawy farbami-mieszanie kolorów
16. Segregowanie piłeczek w basenie z kulkami według kolorów
17. Wyszukiwanie elementów w produktach sypkich takich jak: kasza, ryż, groch.
18. Zabawa w rzucanie i łapanie piłeczki lub innego bezpiecznego przedmiotu
19. Zabawy z wstążką przy muzyce, obserwacja ruchu wstążki
20. Zabawa kalejdoskopem
21. Teatr cieni
22. Szukanie kart tworzących pary
23. Odbijanie ręką, kijem lub paletką przedmiotu zawieszonego na sznurku
24. Obserwacja na żywo rozgrywek sportowych, w których jest piłka- tenis, futbol, siatkówka, koszykówka, piłka plażowa, wodna itp.
25. Udział w grach zespołowych
Źródło:
• Marta Baj-Lieder, Agnieszka Borowska-Kociemba, Kręć się, biegaj, baw się z nami, Gdańsk 2016
• Klaudia Piotrowska Madej, Agnieszka Żychowicz, Smart Hand Model, Gdańsk 2017
• Jean Ayres, Dziecko, a integracja sensoryczna, Gdańsk 2015
• Integracja Sensoryczna, kwartalnik PSTIS
• Weronika Sherborne, Ruch rozwijający, Warszawa 2002
• Maria Borkowska, Kinga Wagh, Integracja sensoryczna na co dzień, Warszawa
